දුව බේරාගන්න බැරි වුණු දුකට මං අඬනවා
භූතාත්මය ඉඩම් ඉල්ලමින් පස්සෙන් යයි
කොළඹ නගරයට ආසන්නව පදිංචි රන්මලී තිස් පස් හැවිරිදි ය. දෙදරු මවකි, ඇගේ සැමියා සුගත් ව්‍යාපාරිකයෙකි. ව්‍යාපාර කටයුතු පිරිහී ගොස් දැනට වසර තුනක සිට බංකොළොත් භාවයට පත්ව සිටිති. මේ අතර ගෙදර ප්‍රශ්න උග්‍ර වී ඇත. රාත්‍රියට නිවස තුළින් විලාප දී අඬන හඬක් ඇසෙයි. මේ පිළිබඳ තොවිල් කීපයක් කළත් සහනයක් ලැබී නැත.
අවසානයේ මේ රන්මලී සිය සැමියා සමඟ ගුප්ත ගවේෂණ මධ්‍යස්ථානය සොයා ආවා ය. එහිදී ආධ්‍යාත්මීය උපදේශකවරයා හමුවී සාකච්ඡා කළහ. මෙහිදී තමන්ට විපත් ගෙන ඒමට අනුමාන කළ හැකි හේතුව ඔවුන් පළමුව ම ගවේෂකවරයා සමඟ අනාවරණය කළහ. රන්මලී කතාව පටන් ගත්තා ය.
“මහත්මයා මගේ ගම මාතර, මගේ මවුපියන්ට හොඳට දේපළ තිබුණා. අම්මයි අක්කයි ජීවත් වුණේ මහ ගෙදර. මට වෙනමම ඉඩම් අක්කර අටක් තිබුණා. ඒවා බලා කියා ගත්තෙත් අම්මලා. අම්මගෙ නම විමලා. අම්මට අක්කා කෙනෙක් හිටියා කමලා කියලා. ඒ ලොකු අම්මා හිතුවක්කාර විවාහයක් කැර ගත්තා කියලා ආච්චිලා සීයලා පවුලෙන් එයාව ඈත් කරලයි හිටියේ. එයාට කිසි ම දේපළක් දීලා නෑ. ඒවා අපේ අම්මට තමයි දීලා තියෙන්නේ. පසු කාලෙක අපේ අම්මා ඒ ලොකු අම්මා එක්ක ටිකක් ආශ්‍රය කරන්න පටන් අරගෙන තියෙනවා. ඒ කාලෙ අම්ම ලොකු අම්මාට කියලා තියෙනවා මාතර ඉඩමෙන් අක්කර දෙකක් ලොකු අම්මට දෙන්නම් කියලා. ලොකු අම්මාට දූලා දෙන්නෙක් හිටියා. වැඩිමලා සුරංගි. බාලයා ජීවනී අර ඉඩම් අක්කර දෙක ගැන හිතලා ලොකු අම්මා මාතරින් ඉඩම් අක්කර දෙකක් දෙන්නම් කියලා ජිවනී අක්කා පියදාස කියලා මිනිසෙකුට විවාහ කර දී තියෙනවා. හැබැයි මේ සිද්ධි මොනවත් මම දැනගෙන හිටියේ නෑ. ඔය අතරෙ මගේ අම්මා හෘදයාබාධයකින් හදිසියේ අන්ත්‍රා වුණා. ජීවනී අක්කගේ මිනිහා හරි ම තණ්හාධික කෙනෙක්. ජීවනී අක්කා එක්ක අර ඉඩම් අක්කර දෙක ඉල්ලා රණ්ඩු කරලා ති‍ෙයනවා. මේ මිනිහගෙන් බේරෙන්න බැරි තැන ඒ අක්කා වහා බීලා මැරිලා. මේ ලොකු අම්මලගෙ පවුලත් එක්ක මගේ කිසිම සම්බන්ධයක් තිබුණේ නෑ. අපි කොළඹ ව්‍යාපාර කටයුතු කරගෙන හිටියා. ලොකු අම්මා මගේ ලිපිනය කොහොම හරි හොයාගෙන ලියුමක් එවලා තිබුණා. “දුවේ! අම්මා ජීවත්ව ඉන්දැද්දි මට ඉඩම් අක්කර දෙකක් දෙනවැයි කිව්වා. ඒක මට ලැබුණේ නෑ. ඒ ඉඩම දෙනවැයි කියලා මගේ බාල දුව විවාහ කර දුන්නා. අන්තිමේ ඒ ඉඩම නොලැබුණු නිසා ඒ මිනිහා රණ්ඩු කරන කොට ඉවස ගන්න බැරුව මගේ දුව වහ බීලා මැරුණා. මම හරිම වේදනාවෙන් ඉන්නේ” කියලා. අපේ අම්මා ඉඩම් අක්කර දෙකක් දෙන්නම් කියලා ලොකු අම්මාට යවපු ලියමනකුත් ඒ ලියුමත් එක්ක එවලා තිබුණා. මේ ලියමන දැකලා දුක හිතිලා දවසක් මමයි මහත්තයයි ලොකු අම්මා බලන්න ගියා. අනේ දෙය්යනේ අපි ගිය දවස ලොකු අම්මා මැරිලා හත් දවසෙ දානෙ දෙන දවස. අපි කතා බහ කරලා අර ගැන මොකුත් නොකියා ආපහු ආවා. අන්න එදා ඉඳලා තමයි අපට මේ දුක් කරදර ලෙඩ රෝග ව්‍යාපාර බිඳ වැටීම් සිද්ධ වුණේ. පිළිවෙත් කළත් වැඩක් වුණේ නෑ. මනෝ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර පවා ගත්තා. මනෝ වෛද්‍යවරු කීවේ යටි හිතේ කා වැදුණු සිතුවිල්ල නිසා, ඒ මරණයට අපි වගකිවයුතුයි කියන සිතුවිල්ල නිසා මෙසේ ම වෙනවා කියලා. ඒත් ඒ ප්‍රතිකාර වලිනුත් වැඩක් වුණේ නෑ. අපි ඊට පස්සෙ මාතර ගියෙත් නෑ” යි රන්මලී සියලු විස්තර පැහැදිලි කළා ය. මේ සංවේදී කතාවට සවන් දුන් ගවේෂකවරයා රන්මලී වෙත ශක්ති කිරණ එල්ල කරන ලදුව ඇය ආවිශ්ට වී අඬන්නට වූවා ය. ඒ ඇඬිල්ල තුනී වන විට තවත් කෙනෙක් අඬන්නට වූවා ය. ඊට වඩා මතු වී එන්නට තරම් ශක්තියක් ඒ ප්‍රේත ජීවීන්ට නොවූයෙන් දින විසි එකක් ගමේ පන්සලේ බෝධි පූජා පවත්වා එන්නැයි ඊට අවශ්‍ය උපදෙස් දුන්නේ ය. සති තුනකට පසු රන්මලී සුගත් සමඟ නැවත ආවාය. එදින ද ඇය ආවිශ්ට වී අඬන්නට වූවා ය. ගවේෂකවරයා ප්‍රශ්න කරන්නට විය.
“කවුද මේ අඬන්නේ?”
“මම කමලාවතී”
“කවුද කමලාවතී කියන්නේ?”
“මේ දුවගෙ ලොකු අම්මා”
“ඇයි මේ අඬන්නේ”
“අනේ මහත්තය, මට මගේ දුවගෙ ජීවිතේ බේරා ගන්න බැරි වුණා”
“ඇයි එහෙම සිද්ධ වුණේ?”
“මගේ නංගි මට ඉඩම් අක්කර දෙකක් දෙනවැයි කිව්වා. මමත් පස්සෙන් ගිහිල්ලා ඉක්මනින් ඒ ඉඩම ලියවා ගන්න උනන්දු වුණෙත් නෑ. ඒත් බාල දුව විවාහ කැර දෙන වෙලාවේ ඒ ඉඩම් අක්කර දෙක දෙන්නම් කියලා බෑණාට පොරොන්දු වුණා. ඔය අතරෙ මගේ නංගි හදිසියේ මැරුණා. බෑණා ඒ ඉඩම ඉල්ලලා රණ්ඩු කරන කොට දුව වහ බීලා මළා. දුව බේරා ගන්න බැරි වුණ දුකට මම අඬනවා.” යි භූතාත්මය කීවා ය.
මේ අතර රන්මලි අසල තවත් ඡායාවක් චලනය වන දුටු ගවේෂකවරයා එය මතු කොට ප්‍රශ්න කළේ ය.
“කවුද මේ?”
“මම ජීවනී”
“මොනවද මේ කරන්නේ?”
“මමත් මගේ අම්මත් එක්ක ඉන්නවා”
“ඉතින් මේ රන්මලීගේ ඇඟට රිංගන්නේ මොකද?”
“පළිගන්නයි මම ඉන්නේ. මගේ ජීවිතේ නැති වුණේ මුන් නිසා. ඉඩම නොලැබුණු නිසා. මම මේකිව මරාගෙන යනවා.”
“මේ... මේ... ඒවා හරියන වැඩ නොවෙයි. තමන්ගේ ජීවිතේ නැති වුණේ මේ අය නිසා නොවෙයි. මම මේ කියන දේවල් අම්මයි දුවයි දෙන්නට හොඳට අහගෙන ඉන්න ඕනෑ” යි පැවසූ උපදේශකවරයා මේ භූතාත්ම දෙක දැනුවත් කළේ ය.
පළමුවෙන් මේ රන්මලීගෙ ලොකු අම්මා ගේ ප්‍රාණකාරයා මේ ටික අහගත්තා. තමන්ගේ හිතුවක්කාර විවාහය නිසා දේපළ කිසි දෙයක් තමන්ට දුන්නේ නෑ. ඒ තමන්ගේ අම්මා තාත්තා ඒකට රන්මලි පළි නැහැ. ඊළඟට රන්මලීගේ අම්මා අනුකම්පා කර ඉඩම් අක්කර දෙකක් දෙන්න පොරොන්දු වුණා. තමන්ගේ අහංකාරකම නිසා උනන්දු වෙලා ඒක ඉක්මන් කැරගත්තේ නැහැ. ඒකටත් රන්මලි වැරදි කාරියෙක් නොවෙයි. රන්මලී මේ දේවල් ඒ වෙනකොට දැන හිටියෙත් නෑ” ඊළඟට තමන්ගේ අතට නොලැබුණු දෙයක් බෑණාට දෙන්න පොරොන්දු වුණා. ඒ අතරේ සහෝදරී හදිසියේ මැරුණා. මේවටත් රන්මලී වැරදි කාරියක් නොවෙයි. තමන්ට නොලැබුණු දෙයක් අනුන්ට දෙන්න පොරොන්දු වීමේ වරද තමන් බාරගන්න ඕනෑ. ඒ සහෝදරී මළාට පස්සෙ රන්මලීට කියලා ඒ ඉඩම් කොටස ලබා ගන්න උනන්දු වුණේ නෑ.”
“අනේ! මහත්තයා, රන්මලි දුව ඉන්න තැනක් ඒ වෙන කොට මම දැන හිටියේ නැහැ.”
“ඒක තමුන්ගෙ අඩු පාඩුවක්. අන්තිමේ වැඩ වැරදුණාට රන්මලීගෙ ලිපිනය හොයා ගෙන ලියුම් යවන්න උනන්දු වුණා. එතකොට ජීවනීත් මැරිලා. මේ දේවලට රන්මලී පළි නැහැ. රන්මලීට දුක හිතිලා යුතුකමක් ඉෂ්ට කරන්න ඈ මාතර ගියා. එතකොට නමනුත් මැරිලා. මේ හැම දේකටම රන්මලී නිවැරදි යි.”
ඊළඟට ජීවනීගේ භූතාත්මය ඇමැතුවේ ය.
“තමන්ගේ මනුස්සයා තමන්ට ආදරේ කරලා නෑ” ඉඩම්වලට ආදරේ කරපු කෙනෙක්. දේපළ ඉල්ලා රණ්ඩු කරන මිනිහෙක් එක්ක පවුල් කාලා මොකටද? ඒ මඟුල අත හැර දාලා අම්මා ළඟට ආපහු නොගිහින් ජීවිතේ නැති කැර ගන්න එක මහා මෝඩකමක්. ඒ වගේ තණ්හාධික මිනිහෙකුට තවත් ඉඩම් දුන්නැයි කියලා තමුන්ට සිද්ධ වෙන සෙතක් යහපතක් නෑ. මේ අවුල් එකකටවත් රන්මලී සම්බන්ධත් නෑ. වැරදිත් නෑ. ඒ වගේ නිවැරදි කෙනෙකුගෙන් තමන් පළි ගන්න කරදර කරනවා නම් දඬුවම් කරන්න සිද්ධ වෙනවා. අල්ලලා බැඳලා මූදෙ දාන්න සිද්ධ වෙනවා.”
“අනේ, අනේ. එහෙම නම් කරන්න එපා” යි ප්‍රේතිය අඬන්නට වූවා ය.
“තමන් ඉක්මන් වෙලා ජීවිතේ නැති කැරගත්තාට වෙනත් අය වැරැදි නැහැ. දැන් අම්මයි දුවයි කියන්න ඕනෑ. අපෙන් මොනවද කෙරෙන්න ඕනෑ. අර වගේ තණ්හාධික මිනිහෙක් අත හැරලා ජීවිතේ නැති කැර ගත්තා නම් ඒ මිනිසාට දැන් තවත් ඉඩම් දීලත් වැඩක් නැහැ. ඒ මිනිහා දැන් වෙන මඟුලක් කැරගෙනත් ඇති.”
“අපට සාධාරණයක් කරන්නැ” යි ප්‍රේතියන් දෙදෙනාම එකවර කීහ.
රන්මලී ගේ ස්වාමි පුරුෂයා වුණත් ඉතා ම සාධාරණ පුද්ගලයෙකි.
“කමක් නෑ මහත්තයා ජීවනීගේ අක්කා කෙනෙක් ඉන්නවා. ඒ ජීවත්ව ඉන්න සුරංගි අක්කාට අපි ඉඩම් අක්කර දෙකක් දෙන්න කැමතියි” කියා සුගත් කීවේ ය. එයට ලොකු අම්මාගේ භූතාත්මය ද “අනේ හොඳයි, හොඳයි” යැයි කැමැත්ත පළ කළා ය.
ඒ මාතර ලොකු අම්මාගේ නිවසේ සාංඝික දානයක් දී මළගිය දෙදෙනාටත්, රන්මලීගේ මවටත් පින් අනුමෝදන් කරන්නැයි උපදෙස් දුන්නේ ය.
එසේ රන්මලී ඉඩම් අක්කර දෙකක් ඉතා සද්භාවයෙන් ම ලියා පවරා දී සාඝික දානය ද තම වියදමින් ම සකස් කොට පිරිනැමුවා ය.
නැවත ගුප්ත ගවේෂණ මධ්‍යස්ථානයට පැමිණිවිට, ගවේෂකවරයා භූතාත්ම දෙක අනුරාධපුරයට යැවීය.
මතුගම මහින්ද විජේතිලක
උපුටා ගැනීම සිළුමිණ පුවත්පත
