නියමිත බෙහෙත වෙනුවට වෙනත් බෙහෙතක් දරුවාට විදලා
වෘත්තියෙන් ඉංජිනේරුවරයකු වූ සිසිරගේත් ජානකීගේත් කුලුඳුල් පුතුට මාස නවයක් ලැබුවා පමණි. දින ළං වෙත්ම මේ වයසේදී දරුවාට දිය යුතු සරම්ප එන්නත ගැන ජානකී, සිසිරට මතක් කළාය. “පුතාගෙ ඉන්ජන්ෂන් එක හෙට. ඩොක්ටර් හම්බවුණොත් හොඳයි නේද...?” “ඔව්. මට අමතක නැහැ. අපි ඩොක්ටර් මුණග‍ැහෙන්න යමු...” රජයේ රෝහලක වෛද්‍යවරියක් පවත්වාගෙන යන පෞද්ගලික ඩිස්පැන්සරිය වෙත සවස් කාලයේ ගිය සිසිරත් ජානකීත් පුංචි පුතුගේ සරම්ප එන්නතට අදාළ බෙහෙත් වට්ටෝරුව ලියාගත්හ. කොට්ටාවේ පදිංචිව සිටියත් නිතර කොළඹ යනෙන නිසා, සිසිර සිය පුතුගේ සරම්ප එන්නත පසුදා මිලදී ගත්තේ ද කොළඹ ඔසු සලකිනි. නිවෙසට යන විට ජානකී පුංචි පුතු සෝදා අන්දවා බෝනික්කකු මෙන් හැඩ කර තිබෙනු දුටු සිසිර පුතු දෝතට ගත්තේ, "අද නම් මගේ පුතා අඬන්න එපා... ඔයාට ටිකක් රිදෙයි. ඉවසන් ඉන්න චූටි පුතේ..." යි කියමිනි. හිනැහෙන පුතු තව ටිකකින් අඬන බව දන්නා සිසිරට දුක හිතිණි. “පව්! ඉන්ජක්ෂන් එකක් ගහද්දි පුංචි අත්වලට රිදෙනවනේ...” අම්මත් තාත්තත් පුංචි පුතුත්, තාත්තා ගෙනා ‘ඉන්ජක්ෂන්’ එකද රැගෙන වෛද්‍යවරිය වෙත ගියේ තවත් මොහොතකට පසුය.
සිසිර ගෙනා බෙහෙත අතට ගත් වෛද්‍යවරිය තවත් පමා නොකර සරම්ප එන්නත විද්දාය. ජානකීගේ ඔඩොක්කුවේ සිරවී සිටියත් වැඩි දැඟලිල්ලක් ඇඬිල්ලක් නැති පුංචි පුතු ගැන සිසිරට පුදුම සිතිණි. ඒ වන විට එන්නත විද ගතවී තිබුණේ තත්පර ගණනකි. පුතුගේ බෙල්ල කඩා වැටෙනු දුටු දෙමවුපියන්ට කෑගැසිණි. මොහොතකුදු පමා නොවී දරුවා ළමා රෝහලට ගෙන ආ දෙමවුපියෝ හදිසි ප්‍රතිකාර අංශයට ඇතුළු කළහ. ඒ වන විටත් අසාධ්‍ය තත්ත්වයේ හුන් පුංචි පුතු, තවත් මොහොතකට පසු සදහටම දෙනෙත් පියා ගත්තේය. කිරි සුවඳ රැඳි පුංචි මුව මඬළ සිප ගනිමින්, දරුවා තුරුලු කර ගනමින් ජානකී රෝහල් වාට්ටුව දෙවනත් වන තරමට ඇඬුවාය. “අනේ මගේ පුතේ ඇස් අරින්න පුතේ, අම්මා දිහා බලන්න පුතේ... අපිව දාලා යන්න එපා රත්තරනේ... ඔයා නැතිව තාත්තයි මායි ආපහු ගෙදර යන්නෙ කොහොමද කියන්න මගේ පුතේ...” ඇගේ විලාප හඬ රෝහල පුරා පැතිරිණි. වෙනදා අම්මාගේ මූණ අතගාන, කොණ්ඩය අදින ඒ සුරතල් පුතු කිසිත් නෑසෙන සේ දෙනෙත් පියා නිසොල්මනේ හිඳිනු දකින විට සිසිරට ද ඉහිලුම් නැතිවිය. සිඟිත්තෙකුගේ මරණයෙන් හද කම්පා වී තිබුණ ද අහංගම මහතා සිය රාජකාරිය ආරම්භ කළේය. දරුවාට විදින ලද එන්නත ගෙන්වා ගත් ඔහු එය පරික්ෂා කළේය.
“මගේ ඇස් උඩ ගියා. සරම්ප එන්නත කියා මේ දරුවාට විද තිබුණේ ශල්‍යකර්මවලදී නිර්වින්දනය කිරීමට භාවිතා කරන සක්සමෙතෝනියම් (Suxamethonium) නම් බෙහෙතයි. ප්‍රශ්න කරද්දියි තේරුණේ තාත්තා ගෙනා ඉන්ජක්ෂන් එක හරිද කියා වෛද්‍යවරිය බලා නැහැ. ගෙනා ගමන් පැකට් එකෙන් අරන් විදලා. මේ වෛද්‍යවරිය ලියා දුන් බෙහෙත නෙවෙයි ඔහුට ඔසු සලින් දී තිබෙන්නේ. බෙහෙත් වට්ටෝරුව හරියට කියවාගන්න බැරි කෙනෙකුයි, මෙය නිකුත් කර තිබෙන්නේ. අනෙක මෙය ඔසු සලක්. වගකීමෙන් තොරව නිකුත් කළ බෙහෙත වෛද්‍යවරිය දරුවාට විද්දෙත් වගකීමෙන් තොරවමයි. එන්නතක් විදීමට පෙර කල් ඉකුත්වීමේ දිනය, නියමිත මාත්‍රාව, නිවැරැදිම බෙහෙතදැයි පරීක්ෂා කිරීම වෛද්‍යවරයකුගේ වගකීමක්. ස්ථාන දෙකෙන්ම සිය වගකීම් පැහැර හැර තිබූ නිසයි මෙවැනි විපතක් වූයේ. මේ දරුවාගේ පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂණය සිදු කළේ ඩී.අයි.එල්.රත්නායක වෛද්‍යතුමිය. ලේ සාම්පල ද රැගෙන ඈ වැඩිදුර පරීක්ෂණ ඇරැඹුවා. මේ එන්නත විදපු අර වෛද්‍යවරියටත් යම් මානසික ආබාධයක් තිබෙන බවයි පසුව හෙළිවූයේ. ඒ වගේම ළමා රෝහලේ වෛද්‍යවරයෙක් බොරු සාක්ෂි දීමටත් මෙම වෛද්‍යවරිය බේරාගැනීමටත් යම් උත්සාහයක් කළා. ඔහු කියා සිටියේ, දරුවා රෝහලට ගෙනෙන විටත් හොඳින් සිටි අතර ස්වාභාවිකව මේ මරණය සිදුවූ බවකුයි. එහෙත් පශ්චාත් මරණ පරීක්ෂණයේ දී හෙළිදරව් වුණේ වෛද්‍යවරියගේ නොසැලකිල්ල නිසා මේ මරණය සිදුවූ බවයි. දරුවාගේ පියා වෛද්‍ය මණ්ඩලයට කළ පැමිණිල්ලත් විභාගයට ගැනුණා. වෛද්‍යවරියගේ වෛද්‍යභාවය සෑහෙන කලකට අත්හිටුවා ඇයට දඬුවම් නියම වුණා. නමුත් මෙහි භයානකම කාරණය, කිසිසේත් එවැනි සිඟිත්තකුට නොදිය යුතු බෙහෙත් මාත්‍රාවක් වෛද්‍යවරිය දරුවාට එන්නත් කර තිබීයි. ශල්‍යකර්මයක් කිරීමට පෙර නිර්වින්දනය කිරීමේදී මාංශ පේශීන් අක්‍රිය කිරීම සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නක්. එසේ කරන්නේ ශල්‍යකර්මය සිදුවන අතරතුර රෝගියාගේ ශරීරයේ යම් තිගැස්සීමක් ඇති වීම වළක්වා ගැනීමටයි. එසේ මාංශපේශීන් අක්‍රිය කිරීමට විදින බෙහෙතයි, සක්සමෙතෝනියම් කියන්නේ. එය විද තිබුණේත් කිසිසේත් ළදරුවකුට ඔරොත්තු නොදෙන මාත්‍රාවක්. සරම්ප එන්නත සඳහා විදින බෙහෙත පටන් ගන්නේ ‘Serum...’ ලෙසින්. මේ නම් දෙකම ‘S’ අකුරින් පටන්ගන්නා නිසා, ඔසුසලෙන් නිකුත් කර තිබෙන්නේ නම පටලවාගෙනයි. හරියට බෙහෙත් වට්ටෝරුව කියවා නෙවෙයි. යම් බෙහෙතක් මිලදී ගැනිමේදී එය නිවැරැදිදැයි තහවුරු කර ගැනීම ඔබගේ වගකීමක්. රාජ්‍ය ඔසුසලකදී වුවත් එය එසේමයි. අනික, වෛද්‍යවරයකුගේ නොසැලකිල්ලෙන් සිදුවන මෙවැනි විපතකදී මේ රටේ ඕනෑම පුරවැසියකුට පුළුවන්, දිවුරුම් පෙත්සමක් මඟින් ශ්‍රී ලංකා වෛද්‍ය සභාවට පැමිණිලි කරන්න. මේ දරුවාගේ පියා වෛද්‍යවරියට විතරක් නෙවෙයි, බෙහෙත නිකුත් කළ ඔසුසලටත් විරුද්ධව එසේ පැමිණිලි කර දඬුවම් ලබාදුන්නා. දරුවාගේ ජීවිතය යළි නොලැබෙන බව දැන දැනත් ඔහු එසේ කළේ, තව කෙනෙකුටත් ඒ වරද සිදු නොවන්නයි...” අහංගම මහතා ඔබට දෙන පණිවුඩය එයයි. සිය පුංචි පුතුගේ වියෝව දරා ගත නොහැකිව ටික කලක් ගෙවූ ඒ තාත්තා ද අවසානයේ පුතු මෙන්ම අකල් මරණයකට ගොදුරු විය. අද ඒ අම්මා පටාචාරාවක මෙන් කොහේ හෝ ජීවිතය ගෙවා දමනවා විය යුතුය. අවදියෙන් අවබෝධයෙන් සිටින්න! අහංගම මහතා නිතර ඔබට කියන්නේ එහෙයිනි.
කොළඹ විශ්‍රාමික නාගරික හදිසි මරණ පරීක්ෂක එඩ්වඩ් අහංගම මහතාගේ ජීවන අත්දැකීම්
ඉනෝකා පෙරේරා බණ්ඩාර
උපුටා ගැනීම සිළුමිණ
