නිතරම සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව හැදෙන්නේ ඇයි?
වැස්සට තෙමෙන්න එපා. හෙම්බිරිස්සාව හැදෙයි කියලා වැඩිහිටියෝ පුංචි දරුවන්ට කියනවා. එතකොට හිතෙන්නේ වැස්සට තමුණු හැටියේම සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව හැදෙන්න පුළුවන්ද කියලයි. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව ඒ තරම් ඉක්මනට හා පහසුවෙන් හැදෙන්නේ ඇයි? පුංචි දරුවන් දහවල් කාලයේදී වැස්සකට තෙමුණොත් හවස් වෙද්දී ඇස් දෙක බොර පාට වෙලා, නාසය රතු වෙලා, කිවිසුම් දෙක තුන යන්න පටන් ගන්නවා. ඊට පස්සේ නාසයෙන් සොටු දියර ගලන්න පටන් ගන්නවා. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව හෙවත් (Common Cold) යන රෝග තත්ත්වය ඉතා පහසුවෙන් සහ වේගයෙන් පැතිරෙන රෝගයක්. මෙතරම් වේගයෙන් පැතිරෙන නිසාම සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව අද රෝගයකටත් වඩා රෝග ලක්ෂණයක් තරමට පත්වෙලා. බොහෝ වැඩිහිටියන් මේ සඳහා ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු වන්නේ නැහැ. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගයේදී සොටු ගැලීම, කිවිසුම් යෑම, නාසය රතු වීම, ඇස් බොර පාට වීම, නාසය හිරවීම, උගුර රිදීම, සමහරවිට හතිය, කැස්ස වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇතිවීම දැක ගත හැකියි. සාමාන්‍යයෙන් මෙම රෝග ලක්ෂණ සතියක් හෝ ඊට මඳක් වැඩි කාලයක් පැවැතිය හැකියි. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝග ලක්ෂණ සුවවීමෙන් පසුවත් කැස්ස සති දෙක තුනක කාලයක්ද පැවැතිය හැකියි. රෝග ලක්ෂණ එසේ සැලකියි යුතු කාලයකින් මඟ හැරී යන්නේ නැතිනම් ඒ පිළිබඳ අවධානය යොමු කළ යුතුයි. පීනස හා නාසයේ මස්දලු වැනි රෝගයන්හිදී ද සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවට සමාන රෝග ලක්ෂණ ඇතිවීම සිදුවන අතර රෝග ලක්ෂණ දිගින් දිගටම පැවැතීම නිසා තරමක් අසාධ්‍ය වන ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා නම් තත්ත්වය ඇති වීමටද හැකියි. රෝගය දිගින් දිගටම පැවැතීම හේතුවෙන් පපුවේ සෙම තැන්පත් වීමක්ද සිදුවිය හැකි බැවින් දින 7ක් 10ක් අතර කාලයේදී සුව නොවන සෙම්ප්‍රතිශ්‍යා තත්ත්වයේදී වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු වීම සිදු කළ යුතු වෙනවා.
අප ආශ්වාස කරනා වාතය නාස් කුහරය හරහා පෙණහලු වෙත ඇදී යනවා. වාතයේ පවතින විස වායු කොටස්, දූවිලි, දුම් වැනි අපද්‍රව්‍ය නාසයට ඇතුළු වෙනවා. ඒවා පෙණහලු කරා ඇදී යෑම වැළැක්වීමට නාස්කුහරය විශේෂිත ආකාරයකට සැකැසී තිබෙනවා. මේ සඳහා නාස් කුහරයේ පවතින ශ්ලේෂ්මල ස්තරය හා රෝම උපකාරී වෙනවා. බාහිර අපද්‍රව්‍ය නාස් කුහරයේ රඳවා ගන්නා බැවින් එය පිරිසුදු කර ගැනීමට ශරීරය විසින් නොයෙක් නොයෙක් උපක්‍රම යොදා ගන්නවා. කිවිසුම් යෑම එක් පහසු හා ඉක්මන් උපක්‍රමයක්. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගයේදී මෙම පිරිසුදු වීම ඉතා සාර්ථකව ඉටු කෙරෙනවා. ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාව අනුව නාසය සම්බන්ධව පවතින ඉතා විශාල සංඛ්‍යාවක් වන රෝග අතරින් පීනස, නාසයේ මස්දලු හා සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව ප්‍රධාන වෙනවා. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝග තත්ත්වයේදී කිවිසුම් යෑම, නාසයෙන් සොටු දියර ගැලීම ආදියෙන් නාස් කුහරයේ අපද්‍රව්‍ය ඉවත්වී එය පිරිසුදුව තබා ගැනීමට උපකාරී වෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් මාස 6කට වරක් හෝ වසරකට දෙතුන් වරක් සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව සෑදීම සාමාන්‍ය තත්ත්වයන් වශයෙන් සැලකිය හැකියි.
සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගය සෑදීමට හේතු වන්නේ වෛරස ආසාදනයක්. වැස්සට තෙමීම, නිතර නිතර සීතල කාලගුණයට මුහුණ දීම වැනි හේතු මත වයිරස ආසාදනයක් ඇතිවීම පහසු කරවනවා. රෝගය සඳහා බහුලවම බලපානු ලබන්නේ රයිනො වයිරස නම් වයිරස කාණ්ඩයයි. ඊට අමතරව තවත් වෛරස ප්‍රභේද 200ක් පමණ ප්‍රමාණයක් මඟින්ද සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගය සෑදිය හැකියි. කෙනකු ඉතා පහසුවෙන් වයිරස ආසාදනයට ලක්වී සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගය සෑදීමට ප්‍රධානතම හේතුව එයයි. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගය සෑදෙන අයගෙන් හරි අඩකට පමණ ප්‍රමාණයකට කැස්ස රෝග ලක්ෂණයද ඇති වෙනවා. මීට හේතු වන්නේ අපගේ ශරීරයේ ඇති ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය රෝග කාරක වයිරසයට එරෙහිව දක්වන ප්‍රතිරෝධතාවයි. අපගේ ශරීරයට කිසියම් රෝග කාරකයක් ඇතුළු වූ විට ඊට එරෙහිව සටන ආරම්භ වෙනවා. සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝග කාරකය සමඟ ඇතිවූ සටනේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ඊට අදාළ රෝග ලක්ෂණ හටගන්නවා. කිවිසුම් යෑම, නාසය දැවිල්ල, උගුර රිදීම ඇති වෙනවා. මෙම සටනේදී වයිරසයේ බලය ප්‍රබල වූ විට රෝග ලක්ෂණ සමඟ සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගය බෝ වීම සිදුවෙනවා. නාසය බර වෙනවා. සොටු දියර ගලනවා. පපුවේ හතිය ඇති වෙනවා. පුංචි දරුවන්ට ඉතාමත් පහසුවෙන් සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගය සෑදෙන්නේ ඔවුන්ගේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ප්‍රබල නොවීම නිසයි. සාමාන්‍යයෙන් සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව රෝගය දින 7 - 10 අතර කාලයේදී මඟහැරී ගියත් කැස්ස රෝග ලක්ෂණය සති 2 - 3ක් පමණ කාලයක් පුරාවට පැවතිය හැකියි. එයද ක්‍රමයෙන් අඩු වී යනවා. නිරෝගී පුද්ගලයකුට වසරකට දෙතුන් වතාවක් පමණ සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාව සෑදීම ශරීරයේ ක්‍රියාකාරිත්වයට, ශ්වසන පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරිත්වයට පහසුවක් වන අතර ඊට අමතරව විටින් විට රෝගය සෑදීම හේතුව ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ දුර්වලතාවයි. මේ සඳහා ප්‍රතිකාර ඔෟෂධ අවශ්‍ය නොවන අතර ශරීර ප්‍රතිශක්තිය වර්ධනය වීම සඳහා ශක්තිජනක ආහාර පාන ලබා ගත යුතුයි.
ධන්වන්තරි ආයුර්වේද (පෞද්:) රෝහල, පිළියන්දල සහ වෙන්නප්පුව වෛද්‍ය සජානි වාසනා ප්‍රනාන්දු
මව්බිම
