පිලිකා මර්දනය කරන මීකිරි සහ දියබත්
බැක්ටීරියා කියලා කියන්නේ අපිට විවිධ ලෙඩ රෝග බෝ කරන සාධකයක්. ඒ නිසා අපි බැක්ටීරියාවලින් පරිස්සම් වෙන්න ඕන. බැක්ටීරියා සම්බන්ධයෙන් සමාජයේ බහුතර පිරිස දරන්නේ මෙවැනි මතයක්. බැක්ටීරියාවලින් අහිතකර ප්‍රතිඵල ඇති කරනවා. ඒ වගේම එමඟින් සෞඛ්‍යමය වශයෙන් ප්‍රයෝජන රැසක් හිමි වන බව ඔබ මේ වන විටත් නොදන්නා කරුණක් විය හැකියි.
අහිතකර බැක්ටීරියා
අපේ ශරීරයේ බැක්ටීරියා දහස් ගණනක් ජීවත් වෙනවා. මොවුන් ජීවත් වන්නේ ආහාර මාර්ගයේ. එසේත් නැතිනම් බඩවැල ප්‍රදේශයේ. ඒ වගේම අප ගන්නා ආහාරවලිනුත් බැක්ටීරියා ශරීරයට ඇතුළු වෙනවා. මෙයාකාර අහිතකර බැක්ටීරියා ක්‍රියාකාරී වීමෙන් විස වර්ග නිපදවනවා. එමඟින් විවිධ රෝගී තත්ත්ව ඇතිවීමට හැකියාව තිඛෙනවා. පාචනය යනු මේ අහිතකර බැක්ටීරියා ක්‍රියාකාරීත්වය නිසා හට ගන්නා රෝගයක්. ගැස්ට්‍රයිටීස් ඇති වන්නේ බැක්ටීරියා ආමාශයේ බිත්තිවලට හානි කිරීමෙන්. මෙහිදී බිත්තිවල තුවාල හටගන්නවා. වෙනත් ආහාර මේ තුවාලවල ගැටීමෙන් වේදනාවක් ඇති කරනවා. ඒ වගේම ආමාශයේ ස්වාභාවිකව නිපදවන ඇසිඩ් ආමාශයේ හා බඩවැල්වල තුවාලවල ගැටීමෙන්ද අධික වේදනාවක් හට ගන්නවා. අපේ ශරීරයේ නිපදවන ස්වාභාවික ඇසිඩ් බැක්ටීරියා සමඟ සටන් කොට ඔවුන් මර්දනය කරනවා. එහෙත් අප ගන්නා ආහාරවලින් විශාල බැක්ටීරියා ප්‍රමාණයක් එකවර ශරීරයට ඇතුළු වීමේත් ඇසිඩ්වලින් මර්දනය වීමට තිඛෙන ඉඩකඩ අඩුයි. මේ නිසා බඩවැල ආශි්‍රතව විවිධ ලෙඩරෝග ඇතිවෙනවා.
හිතකර බැක්ටීරියා
අපිව ලෙඩ කරන බැක්ටීයා අතර හිතකර බැක්ටීරියාද ශරීරයේ ජීවත් වෙනවා. හිතකර බැක්ටීරියා බඩවැල ආශි්‍රතව කොලනියක් ලෙස ජීවත් වෙනවා. මේ හිතකර බැක්ටීරියා අපගේ ශරීරයට අවශ්‍ය විවිධ පෝෂක ලබා දෙනවා.
විටමින් නිපදවන බැක්ටීරියා
හිතකර බැක්ටීරියා විටමින් නිපදවනවා. ඒ අතර විටමින් ඊ12 සහ විටමින් ම් වැදගත්. ඊ12 විටමිනය අඩංගු වන්නේ සත්ත්ව ආහාරවල පමණයි. නිර්මාංස පුද්ගලයන්ට හිතකර බැක්ටීරියා මඟින් ඊ12 විටමිනය ලැඛෙනවා. ප්‍රතිජීවක ඖෂධ ලබා ගන්නා පුද්ගලයන්ගේ හිතකර බැක්ටීරියා මිය යනවා. මෙහිදී විටමිනය නොලැබී යෑමටත් පුළුවන්.
ප්‍රෝබයෝටික්
ප්‍රෝබයොටික් (Probiotic) යන බැක්ටීරියා කාණ්ඩය අපේ ශරීරයට හිතකරයි. ප්‍රෝබයෝටික් බැක්ටීරියා මඟින් අපේ ශරීරයේ අහිතකර බැක්ටීරියා වැඩීම වළක්වනවා. ඒ වගේම හිතකර බැක්ටීරියා වැඩීමට සුදුසු පරිසරය නිර්මාණය කරනවා. ප්‍රෝබයොටික් ඇතැම් ආහාරවල ස්වභාවයෙන්ම ඇතුළත් වෙනවා. මෙහි තිඛෙන වාසි සහගත තත්ත්වය නිසාම ඇතැම් ආහාර නිෂ්පාදනයේදීත් ප්‍රෝබයොටික් එකතු කිරීමට කටයුතු කරනවා.
යෝගට්වලත් බැක්ටීරියා
තවත් ප්‍රධාන බැක්ටීරියා කාණ්ඩ දෙකක් තිඛෙනවා. ලැක්ටික් ඇසිඩ් බැක්ටීරියා, ටිසිඩො බැක්ටීරියා. මේවාද හිතකර බැක්ටීරියා ලෙස හඳුන්වන්න පුළුවන්. ඇතැම් යෝගට් නිෂ්පාදනවල මේ බැක්ටීරියා අඩංගු වෙනවා. ඒ වගේම පර්යේෂණ මඟින් තහවුරු කර ඇති ආකාරයට සෝයා නිෂ්පාදනවලත් මේ බැක්ටීරියා වර්ග අන්තර්ගතයි. (මේවා ඔඪඡ වල ඇතුළත් නොවේ) ඒ වගේම මේ නිෂ්පාදන ජපානය වැනි රටවල බහුලව තිබුණත් ලංකාවේ නම් නොමැති තරම්. මේ නිසා සෝයා නිෂ්පාදනවලට යොමු වීම වැදගත් වෙනවා. මෙවැනි බැක්ටීරියා අහිතකර බැක්ටීරියා වැඩීම වළක්වනවා. ඒ වගේම පාචනය, උදරයේ ආසාදන, බඩවැල ආශි්‍රත වෙනත් ලෙඩරෝග ඇති කිරීම මඟහරිනවා. හිතකර බැක්ටීරියා සහිත ආහාර දේශීය වශයෙන්ද ව්‍යාප්ත වී තිඛෙනවා. යෝගට්වල සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයකින් ප්‍රෝබයෝටික් අඩංගු වන අතර නියම ප්‍රමිතියට හා සාම්ප්‍රදායිකව නිපදවන මීකිරිවල ප්‍රෝබයෝටික් අඩංගු බවට විශ්වාසයක් පවතිනවා. මේ සම්බන්ධයෙන් පර්යේෂණ මට්ටමේ සාක්ෂි නොමැති වුවත් මීකිරිවල ප්‍රෝබයෝටික් අඩංගු බව විශ්වාසයෙන් කිව හැකියි. බඩවැල සම්බන්ධ විවිධ රෝගාබාධ සඳහා මීකිරි නිර්දේශ කිරීම දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යාවට අනුව සිදු කරනවා. මෙහි සත්‍යතාවක් පවතින බව බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාවද තහවුරු කර තිඛෙනවා. මෑත කාලයේ දේශීය හා සාම්ප්‍රදායික ආහාරයක් වන දියබත්වල ප්‍රෝබයෝටික් බැක්ටීරියා අඩංගු විය හැකි බවට සාධක හමුවී තිඛෙනවා.
දියබත සැකසීම
රාත්‍රියේදී ඉතුරුව බත් මුට්ටිය උදේ වනතුරු තබන්න. එය හීල් බත බවට පත්වෙයි. මේ හීල් බතට පොල්කිරි, අමුමිරිස්, ලූනු, සුදුලූනු හා වතුර ස්වල්පයක් දමා හොඳින් මිශ්‍ර කර රත් කරන්න. පිළියෙල වූ පසු කැඳ ස්වභාවයක් ගනී. මේ දිය බත සෞඛ්‍යානුකූල ආහාරයක් බව නවීන විද්‍යාව තහවුරු කර තිඛෙනවා. දියබත මඟින්ද බඩවැල ආශි්‍රත රෝග තත්ත්වයන් වළක්වා ගැනීමට හැකියාව තිඛෙනවා. කුඩා ළමුන්ටද මෙය සුදුසුයි. මන්ද බඩරුදාව, අජීර්ණ, පාචන වැනි ලෙඩවලට වැඩි වශයෙන් ගොදුරු වන්නේ කුඩා දරුවන් නිසා.
රෝග වැළැක්වීම
ප්‍රෝබයෝටික් බැක්ටීරියා අඩංගු ආහාර මඟින් විවිධ ලෙඩරෝග රැසක්ම වළක්වා ගැනීමට හැකියාව තිඛෙනවා. මහ බඩවැල ආශි්‍රත පිළිකා තත්ත්ව වළක්වා ගත හැකියි. අධික ලෙස මාංස ආහාරයට ගන්නා පුද්ගලයන්ට මහ බඩවැලේ පිළිකා හටගැනීමේ වැඩි ප්‍රවණතාවක් තිඛෙනවා. මීකිරි, යෝගට් හෝ දියබත් ආහාරයට ගන්නා ඔබට මෙවැනි පිළිකා නිවාරණය කරගත හැකියි. මේ ප්‍රෝබයෝටික් නමැති හිතකර බැක්ටීරියා අපේ රුධිරයේ තිඛෙන කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම පාලනය කරනවා. මේ නිසා හෘදයාබාධවලින් වැළකී සිටීමටත් හැකියාව තිඛෙනවා. මේ බැක්ටීරියාව විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය කරනවා. මේ රසායනික ද්‍රව්‍ය ශරීරයේ ඇතුළට ගොස් ඇතැම් රෝග වළක්වන බව පර්යේෂණවලින් තහවුරු කර තිඛෙනවා. මෙයාකාරයට පුද්ගලයන්ගේ අධි රුධිර පීඩනය වළක්වා ගැනීමට හිතකර බැක්ටීරියා උදව් වෙනවා. ප්‍රෝබයෝටික් ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිය වැඩි කිරීමට හේතු වෙනවා. මේ නිසා ශ්වසන මාර්ගය ආශි්‍රත විවිධ ලෙඩරෝගවලින් ආරක්ෂා වීමට හැකියි. ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගයට තමත් නිශ්චිත ප්‍රතිකාරයක් නැහැ. එහෙත් යෝගට් මීකිරි, දියබත් වැනි ප්‍රෝබයෝටික් අඩංගු ආහාර ගැනීමෙන් සුවයක් ලබා ගත හැකියි. මහ බඩවැලේ තද ස්වභාවයක් ඇතිවීම තුවාල හා ඉදිමුම වැනි ආසාදන තත්ත්වත් ඉතා වේදනාකාරීයි. වයස්ගත වනවිට මලපහ සමඟ රුධිරය පිටවීමක් වෙනවා. මෙවැනි රෝගී තත්ත්වයන්ටද ප්‍රෝබයෝටික් අඩංගු ආහාර හොඳ ඔසුවක්. දද, කුෂ්ඨ, පලී (රක්තයා) වැනි සමේ ඇතිවන රෝග තත්ත්වයන්ට ප්‍රතිකාරයක් වශයෙන්ද ප්‍රෝබයෝටික් ක්‍රියා කරනවා.
මෙවැනි රෝගී තත්ත්වයන්ට මුහුණ දුන් පසු ප්‍රෝබයෝටික් අඩංගු ආහාර ගැනීමට වඩා ඊට පෙර සිටම දිනපතා ඒවා ආහාරයට ගැනීම වඩාත් ප්‍රතිඵලදායකය.
බැක්ටීරියා වැඩි වුණොත්
ප්‍රෝබයෝටික් බැක්ටීරියාව අපේ ශරීරයට එන්නේ ජීවී ස්වභාවයෙන්. යෝගට් නිෂ්පාදනය බැක්ටීරියා ක්‍රියාවලියක්. බැක්ටීරියා ඕනෑවට වඩා වැඩීමේදී යෝගට් ඇඹුල් ස්වභාවයක් ගන්නවා. මේ නිසා නිෂ්පාදකයන් ඉහළ උෂ්ණත්වයකදී බැක්ටීරියා ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරනවා. මෙවැනි අවස්ථාවල හිතකර බැක්ටීරියා මිය යෑමටද පුළුවන්. මේ නිසා නිවෙසේදීම පිළියෙල කරගත හැකි දියබත් වඩා විශ්වාසදායකය. ඒ වගේම සාම්ප්‍රදායික ලෙස සකස් කර ගත් මීකිරිත් වඩාත් සුදුසුය. මේ වනතෙක් ප්‍රෝබයෝටික් සහිත ආහාර ගැනීමෙන් අතුරු ආබාධ ඇතිවන බව තහවුරු වී නැහැ. වර්තමානයේ ප්‍රෝබයෝටික් ටැබ්ලට් ලෙස ඔසුහල්වලින් මිලදී ගත හැකිය. එහෙත් එය ප්‍රතිඵල රහිතයි. වඩාත් සෞඛ්‍යානුකූල ක්‍රමය වන්නේ ප්‍රෝබයෝටික් ආහාර මඟින්ම ගැනීමය.
පී්‍රබයෝටික් ආහාර
ප්‍රෝබයෝටික් සමඟම යෙදෙන තවත් වචනයක් වන්නේ පී්‍රබයෝටික්ය. මෙය හිතකර බැක්ටීරියා නිපදවීමට අවශ්‍ය පරිසරය සකස් කරනවා. පී්‍රබයෝටික් අඩංගු ආහාර නිෂ්පාදනවලට මුදල් වියදම් කළ යුතු නැහැ. රනිල කුලයේ ඇට වර්ග (කව්පි, කඩල) හා කෙඳි සහිත එළවළු, පලතුරුවලින් පී්‍රබයෝටික් ලැඛෙනවා. පී්‍රබයෝටික් අඩංගු ආහාර ගැනීමේදී බඩවැලේ විස සහිත බැක්ටීරියා කෙඳි සමඟ මලපහ කිරීමේදී ඉවත් වෙනවා. කෙඳි සහිත ආහාර නොගැනීමේදී විස සහිත සංයෝග දිගින් දිගටම බඩවැලේ රැඬෙනවා. මේ තත්ත්වය බඩේ අමාරු මෙන්ම මහ බඩවැලේ පිළිකා ඇතිවීමටත් හේතුවක්. දේශීය වශයෙන් ව්‍යාප්ත වී තිඛෙන ආහාරපාන අපගේ සෞඛ්‍යයට ඉතාම හිතකරයි. ආහාරවල ගුණ අගුණ දැනගෙන ආහාරයට ගැනීම නිරෝගී පුද්ගලයකු බිහිවීමට මූලික වෙනවා.
ආචාර්ය රේණුක සිල්වා පෝෂණය පිළිබඳ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය
ව්‍යවහාරික පෝෂණ අධ්‍යයන අංශය
ශ්‍රී ලංකා වයඹ විශ්වවිද්‍යාලය
ලයනි රසිකා නිරෝෂණී
උපුටා ගැනීම මව්බිම පුවත් පත
