ඉහල වෙළඳ වටිනාකමක් ඇති ඉඟුරු වගාවක් පටන් ගනිමු.

කාර්යබහුල දවසේ විඩාව මොහොතකට සංසිඳුවාලන්නට ඉඟුරු මිශ්‍ර තේ් කෝප්පයකට ඇති හැකියාව මොනතරම් ද? එපමණක් නොව මහවැසි ඇදහැලෙන වෙලාවක ගතට දැනෙන සීතල පලවා හරින්නටත් ඉඟුරු යහමින් යෙදූ තේ කෝප්පයකට ඇත්තේ අපූරු හැකියාවකි.

විශේෂයෙන්ම ඉඟුරු කැබැල්ලක සතු සුවඳ, රස, සැර සහ ඖෂධීය ගුණාත්මක තත්ත්වය නිසාම අතීතයේ පටන් මෙය වටිනා භෝගයක් ලෙස පිළිගෙන ඇත. ඒ නිසාම කුළුබඩුවක් සේම ඖෂධයක් ලෙස ඉඟුරුවලට ලොව පුරා ඉහළ ඉල්ලුමක් පවතියි.

ඉඟුරුවල නිජබිම ගිනිකොන දිග ආසියාවයි. ඉන්දියාවේ සහ චීනයේ බොහෝ කලකට පෙර සිටම ඉඟුරු භාවිත කළ බවට සාක්ෂි ඇති අතර යුරෝපයට ආසියාවෙන් ලබාදුන් ප්‍රථම කුළුබඩුව ලෙස සැළකෙන්නේ ද මේ ඉඟුරුය.

මුළුතැන්ගෙයි රසකාරකයක් වූ ඉඟුරු බේකරි සහ ආහාර නිෂ්පාදන කර්මාන්තයේ මෙන්ම බීම වර්ග නිෂ්පාදනයේ දී භාවිත කෙරේ. ඊට අමතරව සුවඳ විලවුන් සහ ඖෂධ නිපදවීමට ද ඉඟුරු යොදැ ගැනේ. විශේෂයෙන්ම සිසිල් බීම නිෂ්පාදන කටයුත්ත සඳහා වියළි ඉඟුරු වැඩි වශයෙන් භාවිත කෙරන අතර වියලි ඉඟුරු සේම අමු ඉඟුරු ද වෙළෙඳපොළේ දැකිය හැකියි.

ආසියාතික අපි ඈත අතීතයේ සිටම ඉඟුරු පිළිබඳ දැනුවත්ව සිටියාසේම එය මෙරට වගාකළ භෝගයකි. විශේෂයෙන්ම කොවිඩ් වසංගතය හමුවේ දේශීය ඖෂධ, කුළුබඩු ආදිය වැඩි වශයෙන් භාවිත කරන්නටත් එමඟින් ප්‍රතිශක්තිය ඉහළ නංවා ගන්නටත් වැඩි දෙනකු පුරුදු පුහුණු වූ අතර එහිදී ඉඟුරු භෝගයට හිමි වූයේ ඉහළ වටිනාකමකි.

ඒ නිසාම තම ගෙවත්තේ ඉඟුරු පඳුරක් දෙකක් සිටුවාගන්නටත් කවුරුත් අමතක නොකළහ. ඊට අමතරව ඉඟුරු සඳහා වෙළෙඳපොළේ වැඩි ඉල්ලුමක් ද ඇති බැවින් මේ වගාව හරහා හොඳ ආදායමක් ලබාගන්නටත් හැකියාව ඇත. එබැවින් ක්‍රමානුකූලව ඉඟුරු වගා කරන ආකාරය සහ එහි අස්වැන්න නෙළීම පිළිබඳ අපි දැනුවත් වෙමු.

මෙරටට හඳුන්වා දී ඇති ඉඟුරු ප්‍රභේද කිහිපයකි. නමුත් මෙරට වැඩි වශයෙන් වගා කරනු දැකිය හැක්කේ දේශීය සහ චීන ප්‍රභේදයයි.

දේශීය ඉඟුරු
මේවායේ ෙරෙසෝම හෙවත් අල කුඩාය. ඒවා තන්තුමය ස්වභාවයකින් යුක්තය. මදය අළු කහ පැහැතිය. රසය හා සුවඳ අනෙක් ප්‍රභේදවලට වඩා වැඩිය.

චීන ඉඟුරු
ෙරෙසෝම හෙවත් අල විශාලය. තන්තු අඩුය. මදය කහ පැහැයෙන් යුතු වන අතර රසය, සුවඳ සහ සැර දේශීය ප්‍රභේදයට සාපේක්ෂව අඩුය.

මෙය දේශීය ඉඟුරු සහ චීන ඉඟුරුවල අතරමැදි ස්වභාවයක් ලෙස හැඳින්විය හැකියි. ෙරෙසෝම හෙවත් අල මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ වන අතර මෙම ෙරෙසෝමය ඇඟිලි ආකාරයට හොඳින් බෙදී ඇත.

සරුසාර පොළොවක් හිමි අපට ඕනෑම බව භෝගයක් කිසිදු අපහසුවකින් තොරව වගා කර ගැනීමට හැකිවීම ඉමහත් භාග්‍යයකි. ඒ අතරින් ඉඟුරු භෝගය වඩා වැදගත් වන්නේ් එය ශ්‍රී ලංකාවේ ඕනෑම ප්‍රදේශයක ඉතා පහසුවෙන් වගා කරගත හැකිවීමයි.

එමෙන්ම ඉඟුරු යනු හිරුඑළිය හොඳින් ප්‍රියකරන ශාකයකි. ගෙවත්තේ පාත්ති ලෙසින් මෙන්ම බඳුන්ගතව ද ඉඟුරු වගා කළ හැකි අතර නාගරිකව නම් තම එදිනෙදා පරිභෝජනය සඳහා බඳුනක හෝ වගා මල්ලක මේ ඉඟුරු ශාකයක් සිටුවා ගත හැකිය.

ඊට අමතරව ඔබට අමතර ආදායමක් උපයන භෝගයක් ලෙසින් ද මේ ඉඟුරු වගා කළ හැකියි. එහිදී ප්‍රධාන වශයෙන් නිරෝගී සහ හොඳින් මේරූ ඉඟුරු බීජ අල තෝරා ගැනීමට ඔබ සැලකිලිමත් විය යුතුය. මන්ද නිරෝගීමත් සරුසාර අස්වැන්නක් ලබා ගැනීමට නම් නිරෝගී බීජ තෝරා සිටුවිය යුතුය.

ඉගුරු වගාවේ දී වැඩි මුදලක් වැය වන්නේ ද හොඳින් මේරූ බීජ අල සපයා ගැනීමටයි. එබැවින් ඉඟුරු අස්වැන්න නෙළා ගැනීමේ දී ඊළඟ වගාව සඳහා සරු, පළුදු නොවූ නිරෝගී බීජ ඉතිරි වන පරිදි එය කළයුතු අතර අනතුරුව ඒවා සිටුවා ගන්නාතුරු පරිස්සමට ගබඩා කර තැබීමත් ඉතා වැදගත්.

නිරෝගී ඉඟුරු බීජ :
සාමාන්‍යයෙන් සිටුවා ගැනීම සඳහා රෝග පළිබෝධවලින් තොර ඉඟුරු වගාවකින් බීජ තෝරා ගත යුතු අතර එය මාස නවයක් ඉක්ම වූ හොඳින් මේරූ බීජ විය යුතුය. විශේෂයෙන්ම ඉඟුරු බීජවල අග කොටස එහෙමත් නැතිනම් අග්‍රස්ථය වියළීී හෝ කුණුවී ඇත්නම් ඒවා වගාවට සුදුසු නොවේ. ඊට අමතරව බැක්ටීරියා රෝග සහ කෘමි හානි සහිත බීජ දැයි සරල පරීක්ෂාවක් මඟින් ද ඔබට හඳුනා ගත හැකිවේ.

බැක්ටීරියා මැළවීමේ රෝගය හඳුනා ගන්නා අන්දම :
ඔබ තෝරාගත් ඉඟුරු අලයක් කැබැලි කිහිපයකට කපා පැහැදිලි ජල වීදුරුවකට දමන්න. අනතුරුව එම කැබැලි මඳක් තද කිරීමෙන් සුදු පැහැ දුමාරයක් ජලය තුළින් පහළට ගලා යන්නේ නම් ඒවා බැක්ටීරියා මැළවීමේ රෝගයට පාත්‍ර වූ බීජ ලෙසට හඳුනා ගත හැකිය. එමෙන්ම මෙම ඉඟුරු බීජ කැබැලි වල රෝස පැහැයට හුරු තද පැහැ වළල්ලක් දක්නට ලැබෙන්නේ නම් එයද මෙම රෝගය පාත්‍ර වී ඇති බවට සාක්ෂියකි. එබැවින් එවැනි අල සිටුවීමෙන් වළකින්න.

කොරපොතු කෘමියාගේ හානිය :
ඊට අමතරව ඉඟුරු බීජ කොරපොතු කෘමියාගේ හානියට ලක්වී තිබිය හැකියි. එය වළක්වා ගැනීමට බීජ අල සෙල්සියස් අංශක 50 ට වඩා එහෙමත් නැතිනම් මඳ උණුසුම් ජලයේ විනාඩි 10 ක් ගිල්වා තබන්න. මෙම ක්‍රමය තුළින් ඔබට ඉඟුරු බීජවල වට පණු හානි ද පාලනය කළ හැකිය.

දිලීර හානි :
දිලීර හානි පාලනය කිරීම සඳහා මැන්කොසෙබ් දිලීර නාශක ග්‍රෑම් 30 ක් ජලය ලීටරයක දියකර කොටස්වලට වෙන් කරගත් ඉඟුරු බීජ එහි ගිල්වා තබන්න. අනතුරුව ඒවා මඳක් වියළෙන්නට හැර වගාවට යොදාගන්න.

අස්වනු නෙළීමේ දී :
බීජ අල ලබාගැනීම සඳහා අස්වනු නෙළීමේ දී උදලු මුල්ලුවක ආධාරයෙන් ඉඟුරු අලවලට හානි නොවන පරිදි ගලවාගන්නට වගබලාගන්න. අනතුරුව බීජ සහ මුල් පරෙස්සමට ඉවත් කරන්න. පසුව පිරිසුදු ජලයෙන් සෝදා මඳ පවනේ වියළා වගා කාලය එළඹෙන තෙක් දහයියා යොදා ගබඩාකර තබන්න.

සාමාන්‍යයෙන් එක් වළක සිටුවීම සඳහා ඉඟුරු බීජ අල ග්‍රෑම් 30 - 40 ත් අතර ප්‍රමාණයක් යොදා ගනියි. ඒ අනුව අක්කරයක තනි ඉගුරු වගාවක් සඳහා බීජ ඉඟුරු කිලෝ ග්‍රෑම් 500 - 700 ක් වැනි ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වේවි. ඊට අමතරව ඉඟුරු අතුරු භෝගයක් ලෙසද ඉතා ජනප්‍රිය අතර පොල්, කෙසෙල්, බඩ ඉරිඟු වැනි වගා සමඟ මිශ්‍රව වගා කළ හැකිය.

ඉඟුරු වගාකරන කාලය...
ඉඟුරු යල කන්නයේ වගාකරන භෝගයක් වුවද ජලය සැපයීම කළ හැකි නම් ඕනෑම කාලවකවානුවක වගා කළ හැකියි. මාර්තු සහ අප්‍රේල් මාසවල ඉඟුරු වැඩි වශයෙන් වගා කරන අතර, ඒ සඳහා බීජ නිසි ප්‍රමිතියකින් යුතුව ලබාගැනීමෙන් සාර්ථක වගාවක් සහ ඉහළ අස්වැන්නක් ලැබිය හැකියි.

මේ ඉඟුරු අස්වනු නෙළන කාලයයි..
සාමාන්‍යයෙන් ජනවාරි මාසයේ සිට මාර්තු මාසය දක්වා කාලයේ ඉඟුරු අස්වනු නෙළීම එහෙමත් නැතිනම් ඉඟුරු ඉදිරීම සිදු වේ.

ඉඟුරු අස්වැන්න නෙළන අවස්ථාව එහි ප්‍රභේදය සහ ඒවා පරිභෝජනයට ගන්නා ආකාරය අනුව තීරණය කෙරේ. වගාබිමේ සිටුවා ඇති ඉඟුරු වර්ගය පරිණත වූ පසුව එනම් සිටුවා මාස 8 ක්, 9 ක් පමණ ගත වූ පසු අස්වනු නෙළිය හැකියි. සාමාන්‍යයෙන් චීන වර්ගය මාස 7 ක්, 8 ක් අතර අස්වනු නෙළීමට සුදුසුවන අතර රැන්ගුන් ප්‍රභේදය ද ඒ අතර කාලයේ දී නෙළිය හැකියි.

ඉඟුරු ආශ්‍රිත ඇතැම් අගය එකතු කළ නිෂ්පාදන සඳහා ළපටි ඉඟුරු අස්වැන්න ලෙස නෙළාගනු ලබයි. විශේෂයෙන්ම අමු ඉඟුරු නිෂ්පාදන සඳහා මෙලෙස වගාවට මාස 5 - 6 ක් පමණ ගතවූ ඉඟුරු අල ලබාගනියි. මන්ද ළපටි ඉඟුරු සැර අඩුවීම ඊට හේතුවයි. එමෙන්ම චීන ඉඟුරු ද තරමක් සැර අඩු ස්වභාවයක් ගන්නා බැවින් මෙවැනි අගය එකතු කළ නිෂ්පාදන සඳහා චීන ඉඟුරු වැඩි වශයෙන් යොදා ගැනේ.

නමුත් ඉඟුරුවල ඖෂධීය ගුණයත්, වියළි බරත් වැඩිවන්නේ අල මේරූ පසුවය. එනම් ඉඟුරු අල සිටුවා මාස 8 - 10 අතර කාලයේ දී පස් යට වර්ධනය වූ ඉඟුරු අල මේරීම සිදුවේ. ඒ අස්වැන්න නෙළාගැනීමට හොඳම කාලයයි. මෙලෙස හොඳින් මේරූ ඉඟුරු බිජ අල ලෙසින් ඊළඟ කන්නයේ වගා කිරීමට ද යොදා ගත හැකිය.

අස්වනු නෙළීම
ඉඟුරු බීජ සිටුවා මාස අටකට පමණ පසුව එහි පත්‍ර කහ පැහැ ගැන්වේ. අනතුරුව ඒවා වියළී කඩාවැටී මිය යන අතර එය ඉඟුරු අල හොඳින් මෝරා ඇති බවට ඉඟියකි. එවිට ඔබට ඉඟුරු අස්වැන්න නෙළිය හැකියි. මෙහිදී මුල්ලුවක් හෝ උදලු මුල්ලුවක් ආධාරයෙන් ඉඟුරු ගලවා ගත යුතු අතර අලවලට හානි නොවන ආකාරයට එය කිරීමට වගබලාගන්න.

නිසි කාලය තෙක් මේරූ ඉඟුරු බරෙන් වැඩි නිසා වැඩි ආදායමක් ලබාගත හැකි අතර මේරූ ඉඟුරු කල්තබා ගැනීමේ හැකියාවෙන් ද වැඩිය.

ඉඟුරු කල් තබාගැනීම.
අමු ඉඟුරු ඉක්මනින් නරක්වෙන අතර දින කිහිපයක් ගතවෙත්ම ඒවායේ බර ද අඩුවේ. ඊට අමතරව අල මෘදුවීම, හැකිළීම සහ දිලීර ආසාදන ද ඇතිවිය හැකියි. මේවායේ කුඩා අංකුර හටගැනීමේ ඉඩකඩ ද පවතී. එබැවින් අමු ඉඟුරු කල් තබාගැනීම ලෙහෙසි පහසු කටයුත්තක් නොවේ.

සාමාන්‍යයෙන් 60% - 90% අතර ආර්ද්‍රතා තත්ත්වයත්, සෙල්සියස් අංශක 21 - 30 ත් අතර උෂ්ණත්ව පරාසයත් තුළ ඉඟුරු අල දින 60 ක් එනම් මාස දෙකක් පමණ කාලයක් කල්තබා ගත හැකිය. එබැවින් ඔබ මෙවැනි පරිසර තත්ත්වයක් නිර්මාණය කරගත යුතු අතර ඒ සඳහා දහයියා උපයෝගී කරගත හැකිය.

එනම් සමතල මතුපිටක දහයියා තට්ටුවක් අතුරා ඒ මත ඉඟුරු අල තට්ටුවක් දමන්න. නැවතත් දහයියා තට්ටුවක් දමා ඉඟුරු අල තට්ටුවක් දමන්න. මේ ආකාරයට තට්ටු කිහිපයක් සිටින සේ ඉඟුරු දමා ගැනීමෙන් ඉඟුරු කල්තබා ගත හැකි අතර මේ සඳහා ආරක්ෂිත අඳුරු ස්ථානයක් තෝරා ගැනීමටත් වගබලාගන්න.

අමු අල අස්වැන්න සැකසීම
ඉඟුරු ගලවා ගැනීමේ දී අලවලට හානි නොවන සේ පරෙස්සමට එය කළයුතු බව අප සඳහන් කළා ඔබට මතක ඇති. ගැලවීම අපහසු නිසා වැසි රහිත වියළි පොළොවක් සහිත අවස්ථාවේ දී අස්වනු නෙළීම නොකරන්න. පස් මිශ්‍රව එක පොදියක් ලෙස උදුරා ගන්නා ඉඟුරු අනතුරුව වෙනම ගලවා ගත යුතු අතර මේ අල අතරේ රැඳී ඇති පස් ඒ අවස්ථාවේදීම අතින් ඉවත් කරන්නටත් අමතක නොකරන්න.

නැවුම් ඉඟුරු
ගලවාගත් ඉඟුරු අස්වැන්න ඔබට නැවුම් ඉඟුරු ලෙස වෙළෙඳපොළට ඉදිරිපත් කළ හැකියි. ඒ සඳහා ගලවාගත් ඉඟුරු අල (ඇඟිලි) අතර ඇති පස් ඉවත්වන පරිදි පිරිසුදු ජලයෙන් සෝදන්න. ඔබට හැකිනම් මේ සඳහා පීඩන ජල විදිනයක් වුවද භාවිත කළ හැකිය. අනතුරුව ඉඟුරු අල මතුපිට රැඳුණු ජලය වියළෙන තෙක් දිනක් පමණ පවනේ වියළා ගෝනි හෝ පොලිසැක් මලුවල බහා වෙළෙදපොළට යවන්න.

තරුණී පුවත්පතේ ලිපි ඇසුරෙනි...