මංගල දිනයේදී උඩරට මුල් ඇඳුම ඇඳීමට පෙර මේවා දැනගන්න
මංගල දිනයේ දී මනාලයා සැරසෙන ක්‍රම කිහිපයක්ම ඇත. යුරෝපීය ක්‍රමයට කෝට් කලිසමෙන් සැරසීම, උඩරට ක්‍රමයට මුල් ඇඳුමින් සැරසීම, හින්දු ක්‍රමයට සැරසීම සහ ආර්ය සිංහල ඇඳුමින් සැරසීම ඒ අතරින් ප්‍රධාන වේ. මින් යුරෝපීය ක්‍රමයට කෝට් කලිසමෙන් සැරසීම වඩාත් ජනප්‍රිය ක්‍රමය වන මුත් වර්තමානයේ බොහෝ තරුණයන් උඩරට ක්‍රමයට මුල් ඇඳුමෙන් සැරසීමට වැඩි කැමැත්තක් දක්වන බව පෙනී යයි. කලකට ඉහත උඩරට ප්‍රදේශයේ කුලවතුන්ට පමණක් සීමා වී තිබුණු මෙම ඇඳුමෙන් මංගල දිනයට සැරසීම දැන් රටේ සෑම ප්‍රදේශයක් කරාම ව්‍යාප්ත වී තිබේ. උඩරට මුල් ඇඳුම කෙනකුට විවාහ උත්සවයක් සඳහා අලුතින්ම මසා ගැනීමක් සිදුවන්නේ ඉතා කලාතුරකිනි. බොහෝ විට සිදුවන්නේ මෙම ඇඳුම් කට්ටලය නිසි පිළිවෙළට මසා ඇති තැනකින් මිලදී ගැනීමය. එසේම මෙම ඇඳුම කෙනකුට තනිවම ඇඳගත හැකි ඇඳුමක්ද නොවේ. ඒ සඳහා විශේෂඥ පුහුණුව ලද කෙනකුගේ සහය ලබාගත යුතුය. නමුත් මේ වන විට මෙම ඇඳුම සඳහා වර්තමානයේ ඇති වී තිඛෙන ඉල්ලුම නිසාම නිසි ප්‍රමිතියට නොමැසූ ඇඳුම් කට්ටල සේම ඇඳුම ඇන්දවීම පිළිබඳව දැනුමක් නොමැති අය මෙම ඇඳුම ඇන්දවීම නිසා උඩරට මුල් ඇඳුමේ ඇති ගරු ගාම්භීර බව හෑල්ලුවට ලක්වෙමින් පවතී.
උඩරට මුල් ඇඳුම කන්ද උඩරට රාජධානියේ ඉහළ තනතුරු දරන්නවුන්ගේ හෙවත් නිලමක්කාරයෙක් ඇඳ ඇති බැවින් පේ‍රෟඩත්වයෙන් යුතු ඇඳුමකි. වාහල දෙවියන් හෙවත් දැඩිමුණ්ඩ දෙවියන් ඇඳ සිටින්නේ ද උඩරට මුල් ඇඳුමට අතිශයින් සමාන ඇඳුමකි. නමුත් මෙය රජවරුන් විසින් අඳින ලද ඇඳුමක් නොවේ. කොටස් දාහතරකින් යුතු ප්‍රභූ ඇඳුමකි. එම නිසා මෙම ඇඳුම ඇන්දවීමට මනා දැනුවත් බවක් තිබිම අත්‍යවශ්‍ය වේ. නැතිනම් අපහසුතාවට පත්වන්නේ මංගල දිනයේ ප්‍රධාන භූමිකාව නිරූපණය කරන මනාලයාය.
වර්තමානයේ උඩරට මුල් ඇඳුමට ඇති ඉල්ලුම නිසාම වාණිජත්වයට මුල් තැනක් දෙමින් එක් එක් අයගේ හිතුමනාපයට මෙම ඇඳුමට හිතුමතේ යම් යම් අංග එක්කරන අවස්ථා ද ඇත. මේ තුළින් මුල් ඇඳුමේ අනන්‍යතාවයට සේම ගෞරවයට ද විශාල හානියක් සිදුවේ. විශේෂයෙන් මෙම ඇඳුම සඳහා අතීතයේ සිට භාවිතා කොට ඇත්තේ ගුරුලා, සිංහයා, මොණරා වැනි සතුන්ගේ රූපය. මෙම සත්ව රූප භාවිතා කොට ඇත්තේ කිසියම් අරුතක් සහිතවය. නමුත් වර්තමානයේ මෙම ඇඳුම් නිර්මාණය කරන ඇඳුම් පිළිබඳව අවබෝධයක් නොමැති පුද්ගලයන් අලි, මාළු වැනි සතුන්ද මෙම ඇඳුමට යොදා ගැනීම නිසා හෑල්ලුවට ලක්වී තිබේ. ඇතැම් අය උඩරට මුල් ඇඳුම ඇන්දවීමෙන් පසුව කඩුවකුත් ඉනේ රඳවන අවස්ථාද ඇත. නමුත් මෙය රජ හෝ යුද ඇඳුමක් නොවන හෙයින් කඩුවක් භාවිතා කිරීම ද කෙසේවත් යෝග්‍ය නැත. නමුත් අංග සම්පූර්ණ උඩරට මුල් ඇඳුම් කට්ටලයට කිරිච්චියක් ඉණේ රැඳවීම අත්‍යාවශ්‍ය වේ. එය ආත්මාරක්ෂක අවියකි. නියම උඩරට මුල් ඇඳුමේ උඩ කොටස සඳහා භාවිතා කර ඇති වර්ණ වන්නේ මෙරූන්, නිල් හා දීප්තියෙන් අඩු රතු වර්ණයන්ය, නමුත් වර්තමානයේ විවිධාකාර වර්ණවලින් යුතු උඩරට මුල් ඇඳුම් දැකගත හැකිය. මේ නිසා මෙහි සංස්කෘතික වටිනාකමට විශාල හානියක් සිදුවේ. තනි සුදු පැහැයෙන් සැකසූ මෙම ඇඳුම ඇඳ සිටින මනාල මහත්වරු ද අපට හමුවෙති. නමුත් සුදු පැහැයෙන් යුතුව එකල මෙම ඇඳුම ඇන්දේ විදානේ රාළලාය. කුඹල් පෙරහරේදී අපට ඒ බව දැකගත හැක. නමුත් නොදන්නාකම නිසා මංගල දිනයේ සුදු පැහැයෙන් යුතුව මෙම ඇඳුමෙන් සැරසී සිටීම තුළින් මනාලයා නිකම්ම විදානේ කෙනෙක් බවට පත් වීම වැළැක්විය නොහැක.
උඩරට මුල් ඇඳුම ඇන්දවීමේ දී උදරය ප්‍රදේශයට කොට්ට වැනි දේවල් ද භාවිතා කරන අවස්ථා පිළිබඳවද අසන්නට ලැබේ. නමුත් මෙය සැහැල්ලු ඇඳුමක් නොවන බැවින් අනවශ්‍ය දෑ ඇඳුම අන්දවීමේදී භාවිතා කිරීම තුළින් අපහසුතාවයට පත්වන්නේ මනාලයාය. ඇඳුම ඇන්දවීම පිළිබඳව අවබෝධයක් නොමැති අය විසින් හැඩය ගැනීම සඳහා ඇඳුමට පරිබාහිර දේද එක්කර ගත්තත් මනා දැනුමක් ඇති අයෙකුට මෙම ඇඳුමට අයත් අඩි 48ක දිගකින් යුතු රෙදි කඩින් සිරුරේ නියම හැඩය ඇඳුමට සරිලන පරිදි සකසා ගැනීම අසීරු දෙයක් නොවේ. කෙට්ටු අයෙකු මහත් කරන්නටත් මහත අය කෙට්ටු කිරීමත් මුල් ඇඳුම ඇන්දවීමේ ප්‍රවීණයකුට ඉතා පහසු කටයුත්තකි. මනාලයෙක් වනදා උඩරට මුල් ඇඳුමෙන් සැරසීමට කෙනෙකු සිතන්නේ නම් මුලින්ම මෙය පහසු සැහැල්ලු ඇඳුමක් බව නොසිතිය යුතුය. එසේම ඇඳුම ඇන්දවීම පිළිබඳව දැනුමක් නොමැති කෙනෙකු වෙතින් මෙම ඇඳුම ඇඳගැනීම අපහසුතාවයන් රැසක් ඇතිවීමට හේතු කාරක විය හැක. මෙම ඇඳුම නිසා මංගල දිනයේ කායික පීඩාවකින් පසුවීම ගැටලු රැසකට මං පාදන්නකි. විශේෂයෙන් අලුයම් යාමයේ සිට එක දිගටම පැය ගණනක් අපහසුවෙන් පසුවීම නිසා මංගල උත්සවයේදී මනාලයාගේ මුහුණේ පී්‍රතිමත් බව වියැකී ගොස් මුහුණ මලානික විය හැක. මෙය අමුත්තන් හමු වීමේ දී සේම ඡායාරූප ගැනීමේ දීද ඉතා අහිතකර ලෙස බලපාන්නකි. සමහරවිට එම විවාහ මංගල්‍යය පිළිබඳ වැරදි වැටහීම් පවා අන්‍යයන් තුළ ජනිතවිය හැක. බාල වර්ගයේ දිලිසෙන ද්‍රව්‍යයන් යොදා සැකසූ මුල් ඇඳුම් නිසා සමෙහි සීරීම් තුවාල හා අසාත්මිකතාවයන් ද ඇතිවීම තුළින් මනාලයා අපහසුතාවයට ලක්වීමට පුළුවන. නමුත් මංගල දිනයේ එවන් අපහසුතා විඳිමින් සිටිය යුතු නැත. එනිසා උඩරට මුල් ඇඳුමෙන් සැරසී යුගදිවි ගමන් ඇරඹීමට අපේක්ෂාවෙන් හිඳින්නේ නම් පළපුරුදු මෙම ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රවීණයෙකුගේ සේවාව ලබා ගැනීමට කටයුතු කිරීම ඉතා සුදුසුය.
ජනාධිපති සම්මානලාභී උඩරට පාරම්පරික මුල් ඇඳුම් නිර්මාණ ශිල්පී පී.වී.එස්. ජයරත්න විසිනි
උපුටා ගැනීම ලක්බිම පුවත් පතඇසුරෙනි
