වස විස නැති පලතුරු හඳුනගන්නෙ කොහොමද?
අමුවෙන් ඉදවන්නෙ ඇයි?සාමාන්‍යයෙන් කෘත්‍රිමව පලතුරු ඉදවීම සිදුකරන්නේ පලතුරු වෙළෙඳපොළට නිකුත් කිරීම සඳහාය. පලතුරු වෙළෙඳපළ සමහර කාලවලදී එතරම් කාර්යබහුල නැහැ. ඒ වගේම විශේෂත්වයක් නැතිව පලතුරු තිබෙන විටත් එතරම් ලොකු ලාභයක් නොලැබෙන්න පුළුවන්. මෙන්න මෙවැනි ගැටලුවලට විසඳුමක් විදියට තමයි පලතුරු කෘත්‍රිමව ඉදවමින් වෙළෙඳපොළට දාන්න වෙළෙඳුන් උත්සාහ දරන්නේ. එකවරම ඉදවීමෙන් අලාභ විඳින්න වන නිසා ටික ටික ඉදවලා වෙළෙඳපොළට දානවා. බොහෝ වෙළෙඳුන් පලතුරු වර්ග අමුවෙන් කඩලා ඉදවන්න උත්සාහ කරනවා. ඒ වගේම ළපටි ගෙඩිත් ඉදවන්න කෘත්‍රිම රසායනික ද්‍රව්‍ය ඉසිනවා. ගොඩාක් පලතුරු කඩාගෙන ගිහින් කාබයිට් යොදලා වරකට ටිකක් බැගින් මාකට් එකට දානවා. මෙයින් පලතුරු අවභාවිත වීමකුත් එක පැත්තකින් සිදු වෙනවා.
ශරීරයට අහිතකරයි
මෙලෙස රසායනික යෙදූ පලතුරු භාවිතය ඇත්තටම මිනිස් සිරුරට අහිතකරයි. මෙවැනි කෘත්‍රිම රසායන ලෙස කාබයිට් සහ එත්‍රල් ගන්න පුළුවන්. සාමාන්‍යයෙන් පලතුරු ඉදවීමේදී යොදා ගන්නේ මෙම රසායන දෙක හරහා නිදහස් වන එට්පුන් කියන වායුව. එම වායුව නිදහස් වීමේදී ඒ හා ගැටෙන පලතුරු ඉදෙනවා. නමුත් මෙම වායුව විස නැහැ. එම වායුව නිදහස් වීමෙන් පසු ඉතිරිවන කුඩු වර්ගය තමයි විසවෙන්නේ. නිවැරැදි විදියට කාබයිට් යොදා පලතුරු ඉදවනවා නම් එහිදී කරන්නේ කාබයිට් වෙනම ඔතා පසෙකින් තබා පලතුරුත් වෙනම අසලින් තැබීමයි. මෙය ආවරණය කළ කාමරයක හෝ පොළොව හාරා සකස් කරගත් වළක තමයි සිදුකරන්නේ. එවිට වායුව නිදහස් වෙලා පලතුරු හා ගැටී පලතුරු ඉදෙනවා. එත්‍රල් දියරය යොදද්දීත් මේ විදියමයි. ආවරණය කළ කාමරයක එත්‍රල් දියරය පිර වූ බාල්දියක් වෙනම තියලා ඒකට හුනු දියර යොදලා එටිපුන් වායුව නිදහස් වෙන්න ඉඩ හරිනවා. නමුත් වැරැදි විදියට මෙම රසායන ද්‍රව්‍ය දෙක භාවිත කිරීම තමයි මෙතැන තිබෙන ප්‍රශ්නය. බොහෝ වෙළෙඳුන් කාබයිට් යොදන විට පලතුරුවලට ඉසිනවා. කාබයිට් කුඩු පලතුරු පොත්තේ තැවරෙනවා. ජල වාෂ්ප එක්ක ප්‍රතික්‍රියා කරන්න ගන්නවා. එතැනදී කාබයිට් ජල වාෂ්ප එක්ක ක්‍රියාකර අවසානයෙදී එට්පුන් වාෂ්ප වෙනවා. වායුව වාෂ්ප වුණාම ඉතිරි වෙන්නේ අර මුලින්ම කියූ විස කුඩු වර්ගය.
ගෑවුණත් විසයි
එවිට ඒවා පොත්ත මත රැඳිලා තියෙනවා. මේවා ඇසට පේන්නේ නැහැ. අප මේ පලතුරු අතින් ඇල්ලූ ගමන්ම මේවා අත්වල තැවරෙනවා. පලතුර ඇතුළට නම් බොහෝ විට ඇතුළු වෙන්නෙ නැහැ මේවා. නමුත් පලතුරු ගෙඩිය තුවාල වෙලා තිබුණොත් ඇතුළටත් යන්න පුළුවන්. ඒ වගේම තමයි වෙළෙඳුන් එත්‍රල් දියරයේ බහා පලතුර පොඟවනවා. එවිටත් ඉහත ක්‍රියාවලියම සිදුවෙලා පලතුරු විස සහිත වෙනවා. මූලිකවම කළ යුතු ඉතාම සුදුසු දේ තමයි පලතුරු ආහාරයට ගැනීමට පෙර හොඳින් සෝදා ගැනීම. සෝදලා පිරිසුදු රෙදි කඩකින් පිස දමා පසුව ආහාරයට ගැනීම සුදුසුයි. ඒ වගේම අමු ඒත් හොඳින් පැසුණු ගෙඩි ගෙදර ගෙනැවිත් ඉදවා ආහාරයට ගැනීමත් ඉතාම සුදුසුයි. එහෙත් නාගරික ප්‍රදේශවලට කිසිම විටෙක පැසුණු ගෙඩි එන්නේ නැහැ. නාගරික වෙළෙඳපොළට එන්නේ ඉදුණු පලතුරු. මේ නිසා කාබයිට් ගැසූ සහ නොගැසූ පලතුරු අතර වෙනස හඳුනා ගැනීම වැදගත්. බොහෝ පලතුරුවල ඔබට දක්නට ලැබේවි කළු පැහැති ඩොට් ඩොට් තැන තැන විසිරිලා තිබෙන ආකාරය. මේ කාබයිට් ගැසූ පලතුරු. එලෙස ඩොට් තිබෙන්නේ කාබයිට් වැඩිපුර තැවරුණු ස්ථානවල. එසේම එකම විදියට මුළු ගෙඩියම ඉදිලා තියෙනවා නම් ඒවාත් කෘත්‍රිම විදියට ඉදවූ පලතුරු. සාමාන්‍යයෙන් පලතුරක් ඉදෙන්නේ ඇටය, මදය, පොත්ත කියන පිළිවෙළට එහෙත් කෘත්‍රිමව ඉදවද්දී පොත්ත තමයි පළමුව ඉදෙන්නේ. මදය අමුයි. මේ මඟිනුත් කෘත්‍රිම රසායනික යෙදූ බව හඳුනාගත හැකියි. නිවැරැදිව ඉදුණු පලතුරක් නම් පොත්තේ නටුව අසල තමයි මුලින්ම ඉදෙන්නේ. ඇටයේ සිට දුර වැඩිම පලතුරු ගෙඩියේ පහළ කොටස ඉදෙන්න පමා වෙනවා. බෙහෝ විට අමුවටයි දකින්න පුළුවන්. ඒ වගේම පලතුරු තට්ටුවේ තියෙන එකම වර්ගයකට අයත් සියලුම පලතුරු එකම විදියට ඉඳිලා නම් එයත් සැලකිලිමත් විය යුතු කාරණයක්.
ආනයනය කරන පලතුරු
තවත් කතාකළ යුතු වැදගත් කරුණක් තිබෙනවා. ඒ තමයි විදෙස් රටවලින් මෙරටට ආනයනය කරන පලතුරු පිළිබඳව. අප අතර යම් මතයක් තිබෙනවා මෙම පලතුරු කල් තබා ගැනීමට විස ද්‍රව්‍ය එන්නත් කරන බවට නමුත් එය මිථ්‍යා මතයක්. එම රටවල විවිධ පනත් හා නීති මඟින් වාරණය කර ඇති පරිදි අවම විසක් සහිත රසායනයක් ඉටි ද්‍රාවණයක මිශ්‍රකර පලතුර වටා තවරනවා. ඉන් සෑදෙන ඉටි ද්‍රාවණය පලතුර දිලීර හා බැක්ටීරියා වලින් ආරක්‍ෂා කරනවා. නමුත් මෙම පලතුරු මිලදී ගත් ගමන් ආහාරයට සුදුසු නැහැ. හොඳින් සෝදා පිරිසුදු රෙදි කැබැල්ලකින් පිස දමා පොත්ත ඉවත්කර ආහාරයට ගැනීමයි සුදුසු විදිය. ශීතකරණයක තියෙද්දි වුණත් පිරිසුදු ජලයෙන් සේදීම අනිවාර්යයි. මන්ද අයිස් වැනි ද්‍රව්‍යවලට මෙම ඉටි ද්‍රාවණය විනාශ කළ නොහැකියි. එය කළ හැක්කේ පිරිසුදු ජලයට පමණයි. ඒ වගේම මතක තබාගත යුතුයි. පලතුරක් (පොත්තත් ආහාරයට ගන්නා) ඔබ වෙළෙඳපොළන් මිලදී ගත්තා නම් කිසි විටක එහි පොත්ත ආහාරයට ගත් කරත්ත එපා කියන කාරණය.
සවනි ශේෂාධි හර්ෂා
උපුටා ගැනීම මව්බිම
